The future of design: A vision for a more ethical and responsible world, according to Manuel Lima
من اخیراً کتابی به نام «طراح جدید: رد اسطوره‌ها، استقبال از تغییر» (The New Designer: Rejecting Myths, Embracing Change) را خوانده‌ام که در آن مانوئل لیما (Manuel Lima) استدلال می‌کند که مسئولیت طراحان استفاده از مهارت‌های خود برای ایجاد تغییر در جهان است. او دیدگاه سنتی طراحی را که صرفاً بر زیبایی‌شناسی متمرکز است به چالش کشیده و استدلال می‌کند که طراحان باید تأثیر اخلاقی و اجتماعی کار خود را نیز مد نظر داشته باشند.
لیما با به چالش کشیدن اسطوره‌هایی که طراحی را احاطه کرده‌اند، آغاز می‌کند.
اسطوره‌های طراحی
- Design is perfection
طراحی یک امر تمام و کمال است! لیما استدلال می‌کند که کمال یک هدف غیرممکن است و طراحان باید بر خلق محصولات و تجربیاتی که به اندازه کافی خوب هستند تمرکز کنند. او آیفون را مثال می‌زند که بی‌نقص نیست، اما همچنان محصولی عالی است که تاثیر زیادی بر دنیا گذاشته است.
- Design is for humans
طراحی فقط برای انسان‌ها است. از دید لیما طراحان باید تأثیر کار خود را بر محیط‌زیست و جامعه به‌عنوان یک کل در نظر بگیرند. او طراحی خودرو را مثال می‌زند که تاثیر زیادی بر محیط‌زیست داشته است. طراحان باید بیشتر مراقب تأثیرات محیطی کار خود باشند و راه‌هایی برای طراحی محصولات پایدارتر بیابند.
- Design is apolitical
طراحی غیرسیاسی است! لیما توضیح می‌دهد که طراحی ذاتاً سیاسی است و طراحان مسئولیت دارند از کار خود برای تبدیل جهان به مکانی بهتر استفاده کنند. به‌عنوان مثال، طراحی اتاق رای‌گیری تاثیر زیادی بر انتخاب شدن افراد دارد. طراحان باید از پیامدهای سیاسی کار خود آگاه باشند و از مهارت‌های خود برای ایجاد تأثیر مثبت بر جهان استفاده کنند.
- Design is a solo act
طراحی یک عمل انفرادی است! به بیان لیما طراحان باید با دیگران همکاری کنند تا اثربخش‌ترین محصول خلق شود. او طراحی شبکه جهانی وب را مثال می‌زند که توسط تیمی از افراد از سراسر جهان ایجاد شده است. طراحان باید آماده و مایل به همکاری با دیگران برای ایجاد محصولات و تجربیات بهتر باشند.
- Design is a finished product
طراحی کردن به معنای یک محصول تمام شده است! از نظر لیما طراحی یک فرایند تکراری است که پایان نمی‌پذیرد و طراحان باید دائماً در حال یادگیری و بهبود کار خود باشند. یک مثال مرتبط در این مفهوم طراحی بدن انسان است که دائما در حال تکامل است. طراحان با استقبال از بازخوردها باید کار خود را بر اساس اطلاعات جدید تغییر دهند.
اصول طراح جدید
لیما به تشریح اصولی می‌پردازد که معتقد است راهنمای روش کار «طراح جدید» است. این اصول عبارتند از:
1- پاسخگو و مسئولیت‌پذیر باشید.
طراحان موظفند تأثیر کار خود را بر محیط‌زیست، جامعه و انسان‌ها در نظر بگیرند. آنها باید از پیامدهای اخلاقی کار خود آگاه باشند و از مهارت‌های خود در جهت ایجاد تأثیر مثبت بر جهان استفاده کنند. به عنوان مثال، طراحی آیفون که توسط تیمی از افراد از سراسر جهان اجرا می‌شود نشان داد که می‌توان یک محصول موفق ایجاد کرد و در عین حال مسئولیت‌پذیر و اخلاقی هم بود.
2- همکاری داشته باشید.
طراحان باید برای خلق اثربخش‌ترین محصول با دیگران همکاری کنند. آنها باید مایل به همکاری با کارشناسان دیگر زمینه‌ها مانند پایداری و عدالت اجتماعی باشند تا دید جامع‌تری از تأثیر طرح‌های خود به دست آورده و برای ایجاد بهترین محصولات و تجربیات، پذیرای ایده‌های جدید باشند.
3- کنجکاو باشید.
طراحان باید دائما در حال یادگیری و بهبود کار خود باشند. آنها با کنجکاو ماندن در مورد آخرین روندها و فناوری‌ها، می‌توانند ایده‌های جدید و نوآورانه‌ای که نیازهای کاربران را برآورده می‌کنند ارائه دهند. این کار موجب تمایل بیشتر آنها به ریسک‌پذیری می‌شود که خروجی آن طرح‌های نوآورانه‌تر و موفق‌تر است.
به‌عنوان مثال، لیما به کار شرکت طراحی IDEO اشاره می‌کند که به دلیل رویکرد نوآورانه و کاربرمحور خود در طراحی شناخته شده است. IDEO دائماً در حال آزمایش فناوری‌ها و روش‌های جدید است و همواره راه‌های بهبود تجربه‌ی کاربری را دنبال می‌کند. این کنجکاوی و تمایل به ریسک کردن به IDEO کمک کرده است تا برخی از موفق‌ترین محصولات و خدمات موجود در بازار مانند ماوس اپل و Palm Pilot را ایجاد کند.
4- ذهن باز داشته باشید.
طراحان باید پذیرای ایده‌ها و روش‌های جدید تفکر که منجر به خلاقیت و نوآوری می‌شود، باشند. به‌عنوان مثال، لیما کار طراح Saul Bass را توصیف می‌کند که به‌دلیل طراحیهای بدیع و غیرمتعارف خود شناخته شده است. باس از آزمایش ایده‌های جدید و به چالش کشیدن روش‌های سنتی تفکر در مورد طراحی هراسی نداشت. این نگرشِ باز به او کمک کرد تا برخی از نمادین‌ترین و به‌یادماندنی‌ترین طرح‌های قرن بیستم مانند لوگوهای AT&T و United Airlines را خلق کند.
5- شجاع باشید.
طراحان باید ریسک کنند و وضعیت موجود را به چالش بکشند. آنها باید به توانایی‌های خود اطمینان داشته باشند و بخواهند که پای آنچه که به آن اعتقاد دارند بایستند. به‌عنوان مثال، طراح میلتون گلسر (Milton Glaser) به دلیل طراحیهای جسورانه و تحریک‌آمیز خود مشهور بود. گلیزر از ریسک کردن نمی‌هراسید و همیشه مایل بود وضعیت موجود را به چالش بکشد. این شجاعت به او کمک کرد تا برخی از نمادین‌ترین و به‌یادماندنی‌ترین طرح‌های قرن بیستم مانند لوگو I ♥ NY را بیافریند.
6- همدل باشید.
طراحان باید سعی کنند نیازهای کاربران و ذینفعان خود را درک کنند. آنها باید بتوانند خود را به جای دیگران بگذارند تا محصولات و خدماتی را ایجاد کنند که برای طیف وسیع‌تری از کاربران مقبول‌تر، موثرتر، جامع‌تر و دردسترس‌تر باشند. مثلا کارهای شرکت طراحی IDEO، به دلیل رویکرد کاربرمحور خود در طراحی شناخته شده است. IDEO تاکید زیادی بر درک نیازهای کاربران دارد و اغلب از روش‌هایی مانند نقشه‌برداریِ همدلانه و مصاحبه با کاربران استفاده می‌کند تا از این طریق درک عمیق‌تری از آنچه که کاربران می‌خواهند پیدا کند.
7- اخلاقی باشید.
طراحان باید از کار خود برای تبدیل جهان به مکانی بهتر استفاده کنند. آنها باید از پیامدهای اخلاقی کار خود آگاه باشند و از مهارت‌های خود برای حل مشکلات و ایجاد تأثیر مثبت بر جامعه استفاده کنند. منظور لیما طراحی پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی است که برای انتشار اطلاعات نادرست و نفرت‌پراکنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
8- پایدار باشید.
طراحان باید تأثیر محیطی کار خود را مد نظر قرار دهند. آنها باید محصولاتی را طراحی کنند که از مواد پایدار ساخته شده و اثرات زیست‌محیطی کمی دارند. لیما به طراحی خودرو اشاره می‌کند که تاثیر زیادی بر محیط‌زیست داشته است.
9- فراگیر باشید.
طراحان باید محصولات و تجربیاتی را خلق کنند که برای همه بدون توجه به پیشینه یا توانایی‌هایشان دردسترس باشد. به عنوان مثال طراحی سیستم زیرنویس که به افراد ناشنوا یا کم‌شنوا اجازه می‌دهد تلویزیون تماشا کنند.
10- خوشبین باشید.
ایجاد تغییر واقعی در جهان نیازمند زمان و تلاش است. طراحان باید باور داشته باشند که می‌توانند تفاوت ایجاد کنند و به چشم‌انداز بلندمدت متعهد باشند. به‌عنوان مثال طراحی شبکه جهانی وب، که مردم را از سراسر جهان به هم متصل کرده است.
حرکت از طراحی انسان‌محور ( Human-Centered Design) به طراحی زمین‌محور (Earth-Centered Design)
به گفته لیما ما باید از طراحی انسان‌محور به طراحی زمین‌محور پیش برویم. این بدان معنی است که ما باید به تأثیر طراحی‌هایمان بر محیط‌زیست و بر انسان عمیقا بیندیشیم. و محصولات و تجربیاتی را طراحی کنیم که پایدار و برای همگان دردسترس باشند.
در اینجا چند نمونه از نحوه‌ی حرکت طراحان از طراحی انسان‌محور به طراحی زمین‌محور آورده شده است:
- طراحان می‌توانند محصولات و خدماتی را ایجاد کنند که از مواد پایدار ساخته شده باشند.
مبلمانی بسازند که از مواد بازیافتی ساخته شده یا قابل تجزیه‌ی زیستی باشد. - طراحان می‌توانند محصولات و خدماتی را ایجاد کنند که از نظر انرژی کارآمد باشند.
وسایلی بسازند که انرژی کمتری مصرف می‌کنند یا از منابع انرژی تجدیدپذیر تغذیه می‌کنند. - طراحان می‌توانند محصولات و خدماتی را ایجاد کنند که به کاهش ضایعات کمک می‌کنند.
بسته‌بندی‌هایی را خلق کنند که قابل‌بازیافت یا استفاده‌ی مجدد باشند. - طراحان می‌توانند محصولات و خدماتی را ایجاد کنند که برای اشتراک‌گذاری طراحی شده‌اند.
اپلیکیشن‌های هم‌سفر یا برنامه‌های اشتراک‌گذاری دوچرخه ایجاد کنند. - طراحان می‌توانند محصولات و خدماتی را ایجاد کنند که برای آموزش مردم در مورد محیط‌زیست طراحی شده‌اند.
بازی‌های آموزشی یا اپلیکیشن‌هایی که تغییرات آب‌و‌هوایی یا بحران آلودگی را به مردم آموزش دهند.
کتاب لیما فراخوانی عملی برای طراحان است تا از مهارت‌های خود برای ایجاد تغییر در جهان استفاده کنند. از دیدگاه او طراحان قدرت ایجاد دنیای اخلاقی‌تر، پایدارتر و عادلانه‌تر را دارند.
