Inclusion first
How to make your product Accessible and Inclusive
اول فراگیری : چگونه محصولی دسترس‌پذیر و فراگیر بسازیم
دوست دارید محصولتان دسترس‌پذیرتر و فراگیرتر باشد اما نمی‌دانید از کجا شروع کنید؟ اگر شما طراح یا سازنده محصولات و راهکارهای دیجیتال هستید، تصمیم‌گیری برای آغاز این مسیر می‌تواند سخت‌ترین بخش کار باشد. این راهنما به شما کمک می‌کند بدون توجه به جایگاهی که اکنون در مسیر دارید، گام بعدی را پیدا کنید.
دسترس‌پذیری در برابر فراگیری
دسترس‌پذیری (Accessibility) یعنی طراحی و ساخت برای افراد دارای معلولیت، و فراگیری (Inclusion) یعنی طراحی و ساخت برای همه.
می‌توانید دسترس‌پذیری و فراگیری را در فرایند توسعه‌ی محصول به‌صورت یک طیف در نظر بگیرید. در سمت چپ این طیف، تیم تقریباً هیچ آموزشی ندیده و از اصول ساخت محصولات یا وب‌سایت‌های دسترس‌پذیر آگاهی چندانی ندارد. در بخش میانی طیف، تیم آموزش‌های لازم درباره‌ی دستورالعمل‌های دسترس‌پذیری محتوای وب (WCAG) را گذرانده و محصول به حداقل استانداردهای قانونی لازم در زمینه‌ی دسترس‌پذیری وب و دیجیتال پایبند است. در انتهای سمت راست طیف، تیم یک فرایند توسعه‌ی محصول جامع و فراگیر را دنبال می‌کند؛ جایی که راه‌حل از ابتدا برای همه‌ی کاربران طراحی و ساخته می‌شود.
تیم دارای روش‌هایی برای شناسایی و اندازه‌گیری موفقیت در میان گروه‌های کاربری کمتر برخوردار است و آنها را به‌عنوان هم‌آفرینندگان محصول یا راه‌حل وارد فرایند می‌کند.
به‌عنوان یک سازمان یا تیم، لازم است بدانید در کجای این طیف قرار دارید تا بتوانید نقطه شروع مناسبی را انتخاب کنید. مؤثرترین و پربازده‌ترین رویکرد این است که دسترس‌پذیری و فراگیری را از همان ابتدای توسعه راه‌حل در نظر بگیرید. با این حال، بسیاری از محصولات از پیش وجود دارند که نه دسترس‌پذیر هستند و نه فراگیر؛ برای چنین محصولاتی باید نقاط شروع معقولی برای ایجاد تغییر پیدا کنیم.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
پیش از هر چیز، این کار درست و اخلاقی است. از دیدگاه اخلاقی، ما باید شرایطی فراهم کنیم که همه افراد بتوانند به‌طور برابر در محصولات و تجربه‌هایی که خلق می‌کنیم مشارکت داشته باشند. این کار نشان می‌دهد که شما به کاربران اهمیت می‌دهید و می‌خواهید آنها موفق باشند.
طراحی و ساخت محصولات و راهکارهای دسترس‌پذیر می‌تواند تأثیر بزرگی بر نتایج کسب‌وکار داشته باشد، زیرا افراد دارای معلولیت و اعضای خانواده آنها بخش قابل‌توجهی از جمعیت را تشکیل می‌دهند. بنا بر گزارش 2022 مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (C.D.C.)، ۶۱ میلیون بزرگسال در ایالات متحده با نوعی معلولیت زندگی می‌کنند. این رقم معادل ۲۶ درصد از بزرگسالان (یک نفر از هر چهار نفر) در آمریکا است. همچنین طبق آمار سازمان جهانی بهداشت (W.H.O.)،
حدود ۱۵ درصد از جمعیت جهان با نوعی معلولیت زندگی می‌کنند که ۲ تا ۴ درصد آنها با مشکلات جدی در عملکرد روزمره مواجه‌اند.
گروه Rod تخمین می‌زند که قدرت خرید افراد دارای معلولیت و دوستان و خانواده آنها بیش از ۱۳ تریلیون دلار است.
هابن گیرما، نخستین فرد ناشنوا و نابینا که از دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد فارغ‌التحصیل شد، اظهار داشت:
پیش خودتان تصور نکنید که افراد دارای معلولیت چه کاری می توانند یا نمی توانند انجام دهند. فقط فرض کنید که آنها از خدمات یا محصول شما استفاده می کنند و آن را طوری طراحی کنید تا توسط همه قابل دسترسی باشد.
در نظر گرفتن نیازهای کاربران متنوع‌تر، محرک نوآوری است، زیرا بسیاری از راه‌حل‌هایی که در ابتدا برای افراد دارای معلولیت طراحی و ساخته شده‌اند، برای همه کاربران مفید هستند.
قانون از افراد دارای معلولیت حمایت می‌کند. قانون آمریکاییان دارای معلولیت (A.D.A.) تبعیض را ممنوع کرده و تضمین می‌کند که افراد دارای معلولیت به‌طور برابر به زندگی عادی در آمریکا دسترسی داشته باشند؛ از جمله فرصت‌های شغلی، خرید کالا و خدمات، و مشارکت در خدمات و برنامه‌های دولت‌های ایالتی و محلی.
علاوه بر این، بخش ۵۰۸ قانون توان‌بخشی ۱۹۷۳ اصلاح شد تا سازمان‌های فدرال را ملزم کند که فناوری‌های الکترونیکی و اطلاعاتی (E.I.T.) را برای افراد دارای معلولیت قابل دسترس کنند. این قانون (29 U.S.C. § 794(d)) شامل همه سازمان‌های فدرال می‌شود هنگام توسعه، خرید، نگهداری یا استفاده از فناوری‌های الکترونیکی و اطلاعاتی. بر اساس بخش ۵۰۸، سازمان‌ها باید دسترسی کارکنان دارای معلولیت و اعضای عموم به اطلاعات را برابر با دسترسی دیگران فراهم کنند.
ساخت محصولات قابل دسترس
دسترس‌پذیری به معنای طراحی و ساخت محصولات برای افراد دارای معلولیت است.
خوشبختانه، راهنماها و الزامات قانونی دسترس‌پذیری به‌خوبی تعریف شده، سابقه طولانی دارند و اغلب تغییر نمی‌کنند. این موضوع به تیم‌ها اجازه می‌دهد که آموزش ببینند و استانداردهای دسترس‌پذیری را به‌طور مداوم و پیوسته به کار ببرند.
طراحی و ساخت محصولات با در نظر گرفتن دسترس‌پذیری از ابتدای راه به مراتب کمتر تلاش می‌طلبد. با این حال، حتی اگر محصول یا وب‌سایت شما از قبل وجود دارد، می‌توانید در هر زمان با اضافه کردن ویژگی‌ها یا صفحات جدید، دسترس‌پذیری را در آن اعمال کنید. رویکرد زیر مسیر شما را در این مسیر هدایت خواهد کرد:
مرحله ۱: حمایت کنید، همدلی ایجاد کرده و اولویت‌بندی کنید
فرض کنید تیم یا سازمان شما در حال حاضر در سمت چپ طیف دسترس‌پذیری قرار دارد. در این صورت، اولین گام حمایت و تلاش برای اولویت‌بخشی به دسترس‌پذیری است. بدون جلب موافقت و مشارکت رهبران تجربه کاربری، محصول و مهندسی، پیشرفت در این مسیر بسیار دشوار خواهد بود.
منتظر نمانید تا کسی دیگر مسیر را هدایت کند. من بارها دیده‌ام که تغییرات بزرگ به دلیل تلاش‌های یک فرد یا گروه کوچکی از افراد پرشور رخ داده است؛ کسانی که آگاهی ایجاد کرده و دیگران را در مورد اهمیت طراحی و ساخت محصولات برای افراد دارای معلولیت آموزش داده‌اند.
نکات:
- از داده‌های بخش «چرا اهمیت دارد» برای پشتیبانی از استدلال خود استفاده کنید. این نکات هم دلایل حقوقی و هم تجاری را برای اهمیت دسترس‌پذیری ارائه می‌دهند.
- همدلی ایجاد کنید — کاربران محصول خود که دارای معلولیت هستند و با راه‌حل فعلی مشکل دارند را شناسایی کنید و ناخوشایندی‌ها و چالش‌های آنها را به اشتراک بگذارید (مراقب حریم خصوصی آنها باشید). افشای این داستان‌ها یکی از قوی‌ترین روش‌ها برای ایجاد تغییر است. اگر کاربران محصول خود را به‌راحتی پیدا نمی‌کنید، یافتن داستان‌های مرتبط از منابع دیگر نیز می‌تواند مؤثر باشد؛ به‌عنوان مثال گوگل و مایکروسافت چنین داستان‌هایی دارند.
- اگر نتوانید فوراً موافقت کامل تیم را جلب کنید، با آنچه در کنترل خود دارید شروع کنید. برای مثال، اگر طراح هستید، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که طراحی‌هایتان کاملاً مطابق استانداردهای دسترس‌پذیری هستند، از جمله استفاده مناسب از رنگ، کنتراست رنگ، ناوبری یکپارچه و غیره — مقاله‌ی Avinash Kaur با عنوان «Accessibility for UX Designers» نمونه‌های واضحی ارائه می‌دهد.
اگر توسعه‌دهنده هستید، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که کدتان دسترس‌پذیر است و بهترین روش‌ها را با همکاران به اشتراک بگذارید. اگر مدیر محصول هستید، می‌توانید دسترس‌پذیری را برای محصول یا ویژگی‌ها اولویت‌بندی کنید. - یک رویداد کم‌زحمت برگزار کنید، مثل “Lunch and Learn”، تا آگاهی ایجاد کرده و افرادی را که نسبت به دسترس‌پذیری علاقه‌مند هستند شناسایی کنید.
با پیشگامی و شروع از اقدامات کوچک، به تدریج پیشرفت حاصل می‌شود. اگر تغییرات فوراً اتفاق نیفتاد، ناامید نشوید.
گام ۲: یک برنامه‌ریزی انجام دهید
اگر محصول خود را از صفر می‌سازید، می‌توانید مستقیماً به گام ۳ بروید.
اگر محصول یا وب‌سایت شما قبلاً وجود دارد و دسترس‌پذیر نیست، باید مسیر پیش رو را مشخص کنید. اگر مطمئن نیستید که محصول شما دسترس‌پذیر است یا خیر، می‌توانید چند بررسی ساده انجام دهید. روش‌های مختلفی برای رسیدن به یک راه‌حل کاملاً دسترس‌پذیر وجود دارد، اما به‌طور کلی در دو دسته قرار می‌گیرند:
روش یک‌باره: در این روش، سایر کارها متوقف می‌شوند و زمان لازم برای اعمال تغییرات مورد نیاز جهت دسترس‌پذیر کردن محصول اختصاص داده می‌شود. این سریع‌ترین راه برای دسترس‌پذیر کردن یک محصول است.
روش مرحله‌ای: ممکن است امکان توقف کامل و اختصاص توجه کل تیم به دسترس‌پذیری به‌طور همزمان وجود نداشته باشد. در این صورت، نیاز به یک رویکرد مرحله‌ای است که در آن هر بخش از محصول به ترتیب مورد بررسی و اصلاح قرار گیرد. نقطه شروع مناسب می‌تواند ویژگی‌ها و عملکردهای جدید باشد یا با اولویت‌بندی مسیرهای حیاتی کاربران (مثل مسیر خرید، بخش راهنما و پشتیبانی) آغاز کنید.
گام سوم: آموزش تیم
آموزش و یادگیری درباره دستورالعمل‌های دسترس‌پذیری مهم‌ترین مرحله است. ضروری است که اعضای تیم محصول، به‌ویژه طراحان تجربه کاربری و مهندسان، با الزامات دسترس‌پذیری کاملاً آشنا باشند. این الزامات پایدار و تغییرات آنها نادر است — بنابراین این یک سرمایه‌گذاری یک‌باره برای رشد تیم و ارتقای ارزش محصول محسوب می‌شود.
W3C و گوگل منابع بسیار خوبی در این زمینه ارائه می‌دهند:
- دستورالعمل‌های دسترس‌پذیری محتوای وب Web Content Accessibility Guidelines (WCAG)
- مبانی دسترس‌پذیری Accessibility Fundamentals
- دسترس‌پذیری برای تیم‌ها Accessibility for Teams
- دوره آموزش دسترس‌پذیری وب Web Accessibility Course
- دستورالعمل‌های دسترس‌پذیری طراحی متریال Material Design Accessibility Guidelines
- طراحی برای دسترس‌پذیری جهانی Designing for Global Accessibility
گام ۴: فرآیند تکرارشونده
زمانی که تیم آموزش دیده و محصول دسترس‌پذیر شد، حفظ دسترس‌پذیری هنگام افزودن ویژگی‌ها و عملکردهای جدید نیازمند تلاش و برنامه‌ریزی مستمر است.
یک اشتباه رایج این است که تیم‌ها تمام انرژی خود را یکجا صرف می‌کنند تا محصول دسترس‌پذیر شود، اما در تغییر فرآیندها برای حفظ دسترس‌پذیری سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و با گذر زمان، زحمات اولیه از بین می‌رود.
بنابراین لازم است یک فرآیند تکرارشونده برای طراحی، ساخت و تست دسترس‌پذیری به‌طور مستمر ایجاد کنید. از خود این سوالات را بپرسید و فرآیندهایی ایجاد کنید تا مطمئن شوید که موارد زیر اتفاق می‌افتند:
- چگونه اطمینان حاصل خواهید کرد که اعضای جدید تیم در زمینه ساخت محصولات دسترس‌پذیر آموزش ببینند؟
- چگونه تضمین خواهید کرد که طراحی‌های محصول دسترس‌پذیر باشند؟ (مثلاً به‌روزرسانی راهنمای سبک، ایجاد کامپوننت‌های تکرارشونده، درج دستورالعمل‌های استفاده از تگ‌های alt در همه طراحی‌ها)
- چگونه کاربران دارای معلولیت را در فرآیند طراحی و توسعه وارد خواهید کرد تا مطمئن شوید واقعاً نیازهای آنها برآورده می‌شود؟
- چگونه هر ویژگی را قبل از عرضه آزمایش خواهید کرد تا دسترس‌پذیری آن تضمین شود؟
زمانی که محصول شما دسترس‌پذیر شد، بهترین زمان است که به فکر طراحی برای فراگیری نیز باشید. من پیشنهاد می‌کنم از دسترس‌پذیری شروع کنید، زیرا بسیاری از تیم‌ها ممکن است انجام هر دو را همزمان دشوار بیابند. با این حال، کاملاً ممکن و توصیه‌شده است که طراحی برای فراگیری را همزمان با دسترس‌پذیری پیش ببرید.
شناسایی کاربران کمتر خدمت‌رسانی شده
از آنجا که گروه‌های کاربری منحصر به فرد ممکن است به ویژگی‌ها، عملکردها یا ملاحظات متفاوتی نیاز داشته باشند، ایده خوبی است که گروه‌های کلیدی کاربران کمتر خدمت‌رسانی شده و مرتبط با محصول خود را به‌عنوان نقطه شروع شناسایی کنید. افراد دارای معلولیت یکی از گروه‌های کلیدی هستند. اگر محصول شما به‌صورت جهانی استفاده می‌شود، ممکن است بخواهید گروه‌های کاربری بین‌المللی با نیازهای خاص، مانند کاربران تازه‌وارد اینترنت، را نیز در نظر بگیرید. برای شناسایی گروه‌های کاربری که باید در مسیر فراگیری اولویت‌بندی شوند، می‌توانید از داده‌های بازار، تحلیل‌های محصول خود یا تحقیقات کاربری استفاده کنید.
طراحی با کاربران، نه برای آنها
درگیر کردن کاربرانی که برای آنها طراحی می‌کنید در فرایند توسعه محصول، عنصر مهمی است تا بتوانید واقعاً نیازها و ترجیحات آنها را در نظر بگیرید.
کتاب Mismatch نوشته Kat Holmes روش‌های عملی زیادی برای طراحی متناسب با نیازهای متنوع کاربران ارائه می‌دهد:
- طراحی برای موارد افراطی
در مسیر طراحی برای همه، در نظر گرفتن کاربران با نیازهای ویژه اغلب باعث ایجاد نوآوری می‌شود.
به‌عنوان مثال، اولین ماشین تحریر در اوایل قرن ۱۹ توسط Pellegrino Turri برای دوست نابینای خود، Countess Carolina Fantoni da Fivizzano، اختراع کرد تا بتواند راحت‌تر نامه بنویسد. طراحی برای موارد افراطی اغلب منجر به جهش‌های نوآورانه و ارائه راه‌حل‌های بهبود یافته برای همه کاربران می‌شود.
- ارائه گزینه‌های جایگزین به جای تجربه‌های جداگانه
راه‌های متنوعی برای تعامل با محصول ارائه دهید تا کاربران بتوانند به هدف موردنظر خود برسند، به جای اینکه تنها یک روش ثابت برای تعامل وجود داشته باشد. به حالت‌های مختلف ورودی، شخصی‌سازی، و تطبیق‌پذیری توجه کنید.
به‌عنوان مثال، بسیاری از الزامات دسترس‌پذیری امکان استفاده از روش‌های مختلف تعامل با تجربه دیجیتال را از طریق فناوری‌های کمکی فراهم می‌کنند، مانند صفحه‌خوان‌ها برای افراد دارای نقص بینایی و دستگاه‌های Sip and Puff برای افراد دارای محدودیت حرکتی.
مسیر رسیدن به یک محصول فراگیر نباید طاقت‌فرسا یا همه‌جانبه باشد. نقطه شروع مناسب برای محصول و تیم خود را پیدا کنید و متعهد شوید که در این مسیر پایدار بمانید.
منبع: https://uxdesign.cc/inclusion-first-how-to-make-your-product-accessible-and-inclusive-b8ccbeb24b22
مقالات مرتبط:
