Ethical Design Examples To Make Facebook Better For Everyone

APRIL 2020

طراحی اخلاقی چیزی فراتر از GDPR یا مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها (General Data Protection Regulation) است. بسیاری از مردم متوجه شده‌اند که سازمان‌های بزرگی مانند فیسبوک باید مسئولانه‌تر عمل کنند. در غیر این صورت، به دلیل نحوه‌ی برخورد با داده‌های کاربران در دادگاه با عواقب بدی مواجه خواهند شد.

طراحی اخلاقی > انطباق با مقررات حفاظت از داده‌ها (GDPR)

هنگامی که شرکتی مانند فیسبوک تجربه‌ی محصولات خود را بهبود می‌بخشد، مانند ماساژهایی است که به گاو می‌دهیم:

آن‌ها به نفع گاو نیستند، بلکه برای این است که گاو را به محصول بهتری تبدیل کنیم. در این قیاس، شما آن گاو هستید.»
آرال بالکان، طراح اخلاقی، بنیان‌گذار Ind.ie

این نقل‌قول وحشتناک در مورد ارزش‌های ناهماهنگی است که سازندگان محصول و مشتریانشان دنبال می‌کنند. این اتفاق زمانی می‌افتد که کسب‌وکارها ارزش‌های کاربر را در مقابل روش‌های بی‌شماری که از توجه و داده‌های آن‌ها کسب درآمد می‌کنند، کمتر نشان می‌دهند. در موضوع پیچیده‌ی طراحی اخلاقی دیدگاه‌های مختلف بسیاری دخیل هستند. آران بالکان بیانیه‌ی طراحی اخلاقی را به هرمی شبیه به هرم مازلو منتشر کرده است. او به جای نیازهای انسانی، بر طراحی و آنچه برای اخلاقی کردن آن نیاز است تمرکز می‌کند.

احترام به حقوق باید یکی از ویژگی‌های اساسی هر محصولی باشد، بنابراین منطقی است که از آن شروع کنید. برای GDPR راه درازی در بخش بالای هرم وجود دارد. با این وجود، ما باید دو بخش اصلی را مورد بحث قرار دهیم، زیرا محصولات دیجیتال به سرعت زمان و توجه ما را می‌بلعند.

بستر طراحی اخلاقی

یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌هایی که برای یک دنیای دیجیتالی بهتر مبارزه می‌کند، مرکز فناوری انسانی است:

«این رقابتی که برای کسب درآمد از توجه ما آغاز شده است، اکنون در حال از بین بردن ستون‌های جامعه ماست: سلامت روان، دموکراسی، روابط اجتماعی و فرزندانمان.

به گفته مرکز فناوری، ما در نحوه‌ی رویکردمان به طراحی محصول به یک نقطه‌ی عطف احتمالی رسیده‌ایم. برای اینکه این امر به روش مطلوبی اتفاق بیفتد، این مرکز چهار وظیفه را ترسیم می‌کند:

1.  الهام بخشیدن به شرکت‌ها؛
2.  اعمال فشار سیاسی؛
3.  ایجاد بیداری فرهنگی؛
4. درگیر کردن کارمندان.

هدف این مقاله

این مقاله در پی کمک به دو مورد از این نکات است. ابتدا درگیر کردن کارمندان.

 شما احتمالاً در حوزه‌ای نزدیک به توسعه‌ی محصول در نوعی شرکت فناوری کار می‌کنید. ما از شما می‌خواهیم که از تصمیم‌های طراحی اخلاقی و مدل‌های تجاری غیراستخراجی (non-extraction) حمایت کنید.

دوم، ما می‌خواهیم به بیداری فرهنگی کمک کنیم. مانند GDPR، ما می‌توانیم آگاهی را افزایش دهیم. مردم می‌توانند بانی تغییراتی شوند و محصولات دیجیتال را از سوءاستفاده از آسیب‌پذیرترین غرایز انسانی باز دارند.

در این راستا چند مثال عملی را با تمرکز بر فیسبوک، پلتفرمی که در ذهن همه‌ی ما وجود دارد دنبال می‌کنیم تا بحث را از حالت انتزاعی به سمت یک بحث واقعی و قابل‌ربط سوق دهیم.

درست است که این مثال‌ها در مورد فیسبوک صدق می‌کنند، اما بسیاری از آن‌ها به شبکه‌های اجتماعی دیگر نیز قابل تعمیم‌اند. ما می‌دانیم که یک فرایند UX قوی حاصل تصمیم‌گیری‌های بسیار آگاهانه بر اساس اطلاعات پیچیده و تحقیقات است. و درک می‌کنیم که فیس‌بوک یک شرکت سودمحور (profit-driven enterprise) است. با این وجود، از ایده‌های انتقادی که به ما کمک می‌کنند بهتر بفهمیم کجا ایستاده‌ایم و به‌عنوان یک صنعت به کجا می‌رویم، اجتناب نخواهیم کرد. (این مقاله در سال 2020 تدوین شده است)

احترام گذاشتن به زمان و تلاش انسان

مقررات تجارت بصری در صنعت دخانیات نمونه‌ی خوبی از یک صنعت متفاوت است.

همان‌طور که بسیاری از سیگاری‌ها اذعان می‌کنند، نوشته‌های پررنگ در مورد مضرات سیگار، تصاویر ناخوشایند در اکثر کشورهای اروپایی و حذف نام تجاری بسیار آزاردهنده است. آن‌ها اثر زیبایی‌شناختی ناخوشایندی دارند و به طور کلی تجربه‌ی سیگار کشیدن را به هر طریقی کاهش می‌دهند. این مثال‌ها را به‌عنوان یک نسخه‌ی دیجیتالی خودساخته، بر اساس همان اصل در نظر بگیرید.

به کارگیری این ایده‌های طراحی اخلاقی، این ناراحتی را نه در کاربران، بلکه در شرکت‌هایی که داده‌ها، زمان و توجه کاربر را مصرف می‌کنند ایجاد می‌کند، و در عین حال به شدت بر مدل‌های تجاری مبتنی بر استخراج (extraction-based business models) تکیه دارند. این روش‌ها به نوبه‌ی خود، این شرکت‌ها را وادار می‌کنند تا راه‌های جدیدتری را برای جلب رضایت کاربران بیابند.

سود در مقابل اخلاق

موقعیت اتوپیایی بالا باعث می‌شود که کاربران نسبت به حقوق و امکانات خود آگاه‌تر شوند. علاوه بر این، شرکت‌ها سخت تلاش می‌کنند تا به کاربران آگاه‌تر خود در یک زمینه‌ی اجتماعی خدمت کنند، جایی که ارزش اخلاقی پایین طراحی در محصولات و خدمات توسط این کاربران به خوبی درک شده است.

در اینجا، مردم بهتر می‌توانند قیمت واقعی محصولات و خدماتی را که از نظر اخلاقی طراحی ضعیفی دارند، درک کنند. مانند حالتی که اگر کاربران با اعلان‌های غیرضروری بمباران شوند، اعلان‌های گوشی خودرا کاملاً خاموش می‌کنند، و سازندگان هم کاملا بر این امر واقفند. به هر حال این خودتنظیمی‌ها باید منطق مالی داشته باشند. پس از دیدن WWDC در ژوئن 2018 که به ارتقای تمرکز، استفاده‌ی آگاهانه و دیگر ارزش‌ها تاکید داشت، ممکن است این آرمان‌شهر از آنچه فکر می‌کنید نزدیک‌تر به نظر بیاید...

مثال: طراحی اخلاقی مجدد فیس‌بوک؟

فیس‌بوک می‌تواند نمونه‌ای باشد از این که چگونه ویژگی‌های ساده می‌توانند تفاوت بزرگی را ایجاد کنند و نشان می‌دهد که سهولت (یا دشواری) بکارگیری اصول طراحی اخلاقی حتی در چیزی به اندازه‌ی یک شبکه‌ی اجتماعی هم قابل بارگذاری است. آن‌ها باید شرایط را برای طراحی اخلاقی و اِعمال ویژگی‌های مربوط به آن تسهیل کنند.

در اینجا برخی از ایده‌های ما آورده شده‌اند:

1. استفاده از نشانگر زمان صرف‌شده و داده‌های استفاده شده؛
2. گزینه‌های فیلتر اخبار؛
3. توقف پیمایش بی‌نهایت (اسکرول کردن)؛
4. طرح این پرسش که چرا من دارم این چیز را می‌بینم؛ 
5. برجسته کردن گزینه‌ی ذخیره‌شده؛
6. گروه‌بندی اعلان‌ها (سیستم و انسان) مانند امکان زمان‌بندی نادیده گرفتن اعلان / بسته‌های اعلان (notification bundles) / ساکت کردن (mutification)؛
7. قدرت‌گذاری روانی (Chetics) ــ ویژگی‌های پیام‌رسانی اخلاقی.

1. نشانگر «زمان صرف‌شده» و داده‌های استفاده شده (“Time spent” indicator and usage data)

یکی از بزرگترین تله‌های فیسبوک اتلاف زمان در آن است. مثال زیر می‌تواند در بخش دوم هرم طراحی اخلاقی، «احترام به تلاش انسان» قرار داده شود. این امر به کاربران کمک می‌کند تا از نحوه‌ی استفاده از محصول اصلی آگاه شده و به سمت عملکردهایی که ارزش واقعی دارند هدایت شوند.

پیشنهاد ما بر اساس اصول طراحی اخلاقی:

یک ایده برای حل این مشکل می‌تواند یک شمارنده در زیر عکس نمایه و نام در گوشه‌ی بالا سمت چپ باشد تا زمان صرف‌شده‌ی فعال در 12 یا 24 ساعت گذشته را نشان دهد. همین!

همچنین اگر روی آن کلیک کنید، می‌تواند یک پنجره‌ی همپوشانی برای شما باز کند تا آمار دقیق‌تری از زمان صرف شده‌ی شما ارائه بدهد. یعنی در حالی که شمارنده پنهان است، به مردم یادآوری می‌کند که چه مدت زمانی را ناخواسته صرف کرده‌اند.

2. گزینه‌های فیلتر اخبار (Newsfeed filtering options)

به نظر می‌رسد فیسبوک آگاهانه تصمیم گرفته تا گزینه‌های فیلتر مستقیم را برای فید خبری درج نکند. در پست FB سال 2013، یکی از محققان فیس‌بوک نوشت که آنها «بهم ریختگی» را به‌عنوان مشکل اصلی شناسایی کرده‌اند. او به درستی اشاره می‌کند:

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای پایان دادن به محصولی که منفعتی برای افراد ندارد توقف در تفسیر تحت‌اللفظی آن است. 

آنها معنای بهم‌ریختگی را بررسی کرده و متوجه شدند که دلیل آن عمدتاً به محتوا مربوط است نه المان‌های بصری. با این حال، آن‌ها هرگز راه‌حل واضحی را که در پست بالا به‌عنوان «فیدهای متعدد» ذکر شده است، پیاده‌سازی نکردند. کنترل محتوای فید خبری هرگز مستقیماً در دسترس نبوده است. آیتم منوی «تنظیمات فید خبری» در منوی کشویی بالا سمت راست با گزینه‌های محدودی پنهان شده است که به درستی نیازهای کاربران را برآورده نمی‌کند، جز اینکه فقط یک حس کاذب عاملیت به او می‌دهد.

پیشنهاد ما بر اساس اصول طراحی اخلاقی:

بدیهی است که برخی از گزینه‌های ساده‌ی فیلتر در بالای فید این مشکل را حل می‌کنند تا فرد بتوانند از بین همه‌ی دوستان بعضی یا فقط یک حلقه‌ی نزدیک را برای فعالیتش انتخاب کند. آن‌ها می‌توانند صفحاتی را که محصولات و خدمات را تبلیغ می‌کنند یا صفحاتی که محتوای خبری مرتبط یا سرگرمی را به اشتراک می‌گذارند نشان دهند. این توانایی به کاربران این امکان را می‌دهد که زمان خود را به‌طور مؤثرتر و آگاهانه‌ای سپری کنند. همچنین احتمالاً بر مشکل اعتیاد‌آور بودن این پلتفرم به واسطه‌ی فید خبری غلبه خواهند کرد. در کنار آن ممکن است به کاربرانی که احساس کنترل بیشتری دارند، حس امنیت بدهد و بدین ترتیب احتمال اشتراک‌گذاری و صرف زمان توسط آن‌ها بالاتر می‌رود.

3. توقف پیمایش بی‌نهایت (اسکرول کردن)

این تحقیق بر تفاوت بین فید پیمایشی بی‌نهایت و فیدی که نیاز به اقدامی مانند فشار دادن دکمه‌ی «بارگذاری بیشتر» یا «صفحه‌ی بعدی» دارد، متمرکز شده است. یک مثال معروف آزمایش کاسه‌ی سوپ بدون ته پروفسور کرنل برایان وانسیک است. وقتی کاسه دوباره پر شد، شرکت‌کنندگان 73 درصد کالری بیشتری دریافت کردند.در مقابل یک کاسه سوپ خودپرکننده، سرورهایی که دوباره پر می‌شوند را در نظر بگیرید، تفاوت قابل توجه است. کاسه‌ی خالی نشان‌دهنده‌ی توقف است، آن هم زمانی که ذهن باید بیدار شده و بپرسد: «آیا من واقعاً چیزهای بیشتری می‌خواهم؟»

پیشنهاد ما بر اساس اصول طراحی اخلاقی:

ما یک دکمه‌ی «بارگذاری بیشتر» را در پایین فید (اخبار یا نمایه) پیشنهاد می‌کنیم که به فیسبوک اجازه می‌دهد محتوا را در قسمت پایین صفحه نمایش دهد. همچنین، یک متن در زیر دکمه‌ی «بارگذاری بیشتر» می‌تواند بدون هیچ مانعی اطلاعاتی را در مورد میزان محتوای مصرف‌شده و محتوای بیشتر با کلیک ارائه دهد.

ادامه دارد ...

طراحی اخلاقی فیسبوک با هدف بهتر کردن برای همه - بخش دوم

منبع: https://uxstudioteam.com/ux-blog/ethical-design/