Humans, not Users: The Ethics of Design

BY Manushri Dave

مانند خیلی از ما، من هم در حال تجربه‌‌ی رابطه عشق ــ‌ نفرت با نوآوری در فناوری و طراحی هستم. از یک طرف، در مورد پیشرفت‌‌های بزرگ در حال وقوع بسیار مشتاق و هیجان‌ زده‌‌ام، اما از طرف دیگر، می‌ بینم که یک اختلال بزرگ در حال وقوع است و بسیار نگران آن هستم.

به نقل از مارشال مک لوهان (Marshall McLuhan)، نوآوری دیجیتال عوارض جانبی زیادی دارد
We shape our tools and, thereafter, our tools shape us
ما ابزارهایمان را شکل می دهیم و پس از آن، ابزارهایمان به ما شکل می‌دهند.

جای تعجب نیست که امروزه ما با مشکلات اخلاقی مرتبط با فناوری‌ مانند نقض حریم خصوصی، جمع‌آوری غیرقابل توجیه داده‌ها و بهره‌برداری از ابزارهای بدون شفافیت، دست‌و‌پنجه نرم می‌کنیم. اگر مستند The Social Dilemma «معضل شبکه‌های اجتماعی» نتفلیکس را ببینید، ممکن است احساس من را بهتر درک کنید. نتفلیکس در حالی معضل شبکه‌های اجتماعی در مواجهه با حریم خصوصی را نمایش می‌دهد، که نمی‌تواند راه حل ملموسی را برای آن ارائه دهد.

Never before have a handful of tech designers had such control over the way billions of us think, act and live our lives

پیش از این هرگز تعداد انگشت‌شماری از طراحان فناوری چنین کنترلی بر طرز تفکر، عمل و زندگی میلیاردها نفر از انسان‌ها نداشته‌اند.

نوآوری دیجیتالی توسط اصول قابلیت استفاده، ارگونومی، کارایی و عملکرد هدایت می‌شود، نه با درک عمیق‌تر از اخلاق. اخلاق طراحی یک تجارت دشوار است. اگر معنی آن را از پنج نفر مختلف بپرسید احتمالاً پنج پاسخ متفاوت دریافت خواهید کرد. به طور کلی، می‌توان آن را به نگرانی‌های رفتار اخلاقی و انتخاب‌های مسئولانه در عمل طراحی تقسیم کرد.

بیایید به نمونه‌هایی نگاه کنیم که در آن‌ها می‌توان مسئولیت یک طراح را در مواجهه با فناوری مشاهده کرد:

1. ویدئویی در توییتر منتشر شد که در آن دو کارمند فیسبوک را در حال استفاده از دستگاه صابون مایع در دستشویی کارمندان نشان می‌داد. کارمند سفید پوست دست خود را زیر جاصابونی سنسوردار قرار می‌دهد و مایع صابون را دریافت می‌کند. اما وقتی کارمند سیاهپوست دستش را زیر آن می‌گیرد، هیچ اتفاقی نمی‌افتد. سنسور نمی‌تواند دست او را تشخیص دهد.
2. ​​​اعلان‌های تولد در رسانه‌های اجتماعی را در نظر بگیرید. در نظر اول، یک فرهنگ گرم و صمیمی برای تبریک گفتن به افراد است. اما شاید واقعاً به خاطر تغییر جهان و تبدیل آن به یک جای بهتر طراحی نشده باشد. شاید اعلان‌های تولد افراد و یا گرفتن تبریک برای این باشد که شما مجددا به پلتفرم برگردید و در آن وقت صرف کنید! بنابراین چیزها همیشه بسیار پیچیده‌تر از آن هستند که به نظر می‌رسند.
3. یا مثلا Airbnb. یکی از ایرادات اساسی سیستم رزرو پیش‌فرض در Airbnb ــ که نیاز به تایید میزبان دارد ــ این است که اعمال تبعیض در آن مجاز است. مطالعات نشان داده که درخواست رزرو کاربران با ناتوانی جسمی به احتمال زیاد رد می‌شود. طراحان Airbnb به طور ناخواسته محیط مساعدی را برای نژادپرستی و تبعیض ایجاد کرده‌اند که تایید مکان توسط میزبان را بر اساس اطلاعات مربوط به هویت مهمان قرار می‌دهد. مهمانان گزارش می‌دهند که رزروهایشان بر اساس نژاد یا هویت جنسیشان رد یا لغو شده است.

چیزی که به نظر جالب می‌آید این است که شاید در حال حاضر بسیاری از عملکردهای اخلاقی لازم در پلتفرم تعبیه شده است. مثلا ما یک پاکت سیگار داریم و برچسبی روی آن وجود دارد که در مورد عوارض جانبی سیگار کشیدن هشدار می‌دهد که ممکن است سرطان بگیرید، یا برای سلامتی شما خوب نیست. یا برنامه‌هایی روی صفحه نمایش وجود دارد که هرازگاهی میانگین استفاده درطول روز را به ما اطلاع می‌دهند. ممکن است فکر کنیم که خیلی هم خوب است، اما آیا این واقعا برای ما خوب است؟

اینها شیوه‌های جدیدی هستند که در آن تصمیمات اخلاقی یا رفتار اخلاقی خاصی از قبل بر روی خود پلتفرم تعبیه شده است. البته به زمینه‌ی محصولی که ایجاد می‌شوند هم بستگی دارد.

من حدس می‌زنم که هیچ پاسخ کلی در مورد اخلاقی بودن یا نبودن این شیوه‌ها وجود ندارد، اما 2 پاسخ برای آن محتمل است:

1.  اگر باید از خود بپرسید که آیا این واقعاً اخلاقی است یا خی،آیا در وهله‌ی اول باید از آن آگاه باشید؟
2. به آن در یک چشم‌انداز بلندمدت فکر کنید و فقط به تجربه‌ای 1 یا 2 دقیقه‌ای بسنده نکنید. 

فکر می‌کنم چیزی که باید مورد بازنگری قرار بگیرید، فناوری انسانی است. چه چیزی فناوری انسانی است؟

موضوع فقط در مورد یک فناوری کاربردی خوب و موثر نیست، بلکه درباره یک فناوری خوب است، خوب برای نوع بشر و برای همه‌ی ما، زمانی‌ رخ می‌دهد که فناوری نسبت به نیازهای ما حساس‌تر، دقیق‌تر و مراقب‌تر. و البته، آنچه آشکارا باید اتفاق بیفتد اصلاح آموزش طراحی است تا طراحی اخلاقی در برنامه‌ی آموزشی دانشکده‌های طراحی در سراسر جهان گنجانده شود، در غیر این صورت شاید آینده‌ی ما به واقعیت تلخ سریال آینه‌ی سیاه ختم شود، و به نظرم این آن چیزی نیست که ما می‌خواهیم!

منبع: https://uxplanet.org/humans-not-users-the-ethics-of-design-d71b1195619c