The Seven Principles of Universal Design
7 اصل طراحی جهانی (Universal Design) در سال 1997 توسط گروهی متشکل از معماران، طراحان محصول، مهندسان و محققان طراحی محیطی به رهبری مرحوم رونالد میس (Ronald Mace) در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی توسعه یافت. این اصول برای هدایت طراحی محیطها، محصولات و ارتباطات پایهریزی شدهاند.
به گفتهی مرکز طراحی جهانی در NCSU، این اصول برای «ارزیابی طرحهای موجود، هدایت فرایند طراحی و آموزش طراحان و مصرفکنندگان در مورد ویژگیهای محصولات و محیطهای قابلاستفادهتر به کار گرفته میشوند».
اصل 1: استفادهی عادلانه / منصفانه (Equitable Use)؛
اصل 2: انعطافپذیری در استفاده (Flexibility in Use)؛
اصل 3: استفادهی ساده و شهودی (Simple and Intuitive Use)؛
اصل 4: اطلاعات قابلدرک (Perceptible Information)؛
اصل 5: تحمل خطا (Tolerance for Error)؛
اصل 6: تلاش بدنی کم (Low Physical Effort)؛
اصل 7: اندازه و فضا برای روش و استفاده (Size and Space for Approach and Use).
اصل 1: استفادهی عادلانه
این طراحی برای افراد با تواناییهای متفاوت؛ مفید و قابلفروش است.
رهنمودها:
1-1. در صورت امکان برای همهی کاربران ابزار استفاده یکسانی را فراهم کنید. اگر نمیتوانید، معادلسازی کنید.
1-2. از جداسازی (تفکیک) یا انگ زدن (نشاندار کردن) کاربران خودداری کنید.
1-3. مقررات مربوط به حریم خصوصی، امنیت و ایمنی را بهطور یکسان در دسترس همه کاربران قرار دهید.
1-4. طراحی را برای همه کاربران خوشایند کنید.
اصل 2: انعطافپذیری در استفاده
این طراحی طیف گستردهای از ترجیحات و تواناییهای فردی را در خود جای میدهد.
رهنمودها:
2-1. گزینهی انتخاب را در روشهای طراحی خود لحاظ کنید.
2-2. امکان دسترسی و استفاده را برای افراد راستدست یا چپدست در نظر بگیرید.
2-3. دقت و انتخاب درست را برای کاربر تسهیل کنید.
2-4. طراحی خود را با سرعت کاربر سازگار کنید.
اصل 3: استفادهی ساده و شهودی / بصری
طراحی بدون توجه به تجربه، دانش، مهارتهای زبانی یا سطح تمرکز فعلی کاربر اعمال میشود و برای او بهراحتی قابل درک است.
رهنمودها:
3-1. پیچیدگیهای غیر ضروری را حذف کنید.
3-2. با انتظارات و شهود کاربر سازگار باشید.
3-3. طیف وسیعی از سواد و مهارتهای زبانی را در طراحی خود بگنجانید.
3-4. اطلاعات را مطابق با اهمیت آن مرتب کنید.
3-5. در حین و پس از اتمام کار، تشویق کنید و بازخورد مؤثر ارائه دهید.
اصل 4: اطلاعات قابل درک
این طراحی بدون توجه به شرایط محیطی یا تواناییهای حسی کاربر، اطلاعات لازم را به طور موثری به او انتقال میدهد.
رهنمودها:
4-1. از حالتهای مختلف (تصویری، کلامی، لمسی) برای ارائهی اطلاعات ضروری استفاده کنید.
4-2. تضاد کافی بین اطلاعات ضروری و محیط اطراف آن ایجاد کنید.
4-3. «خوانایی» اطلاعات ضروری را به حداکثر برسانید.
4-4. عناصر را به روشهایی که میتوان توصیف کرد، متمایز کنید. (بهعنوان مثال، ارائه و درک دستورالعملها یا جهتها را آسان کنید)
4-5. برای افرادِ دارای محدودیتهای حسی، شرایط را با انواع تکنیکها یا وسایل مورد استفادهی آنها، سازگارتر کنید.
اصل 5: تحمل خطا
این طراحی خطرات و پیامدهای نامطلوب اقدامات تصادفی یا ناخواسته را به حداقل میرساند.
رهنمودها:
5-1. مرتبسازی عناصر به شیوهی زیر برای به حداقل رساندن خطرات و خطاها توصیه میشود:
- عناصر پراستفاده و پرکاربرد؛
- در دسترسترین عناصر؛
- حذف، جداسازی یا محافظت (پوشاندن) عناصر خطرناک.
5-2. در مورد خطرات و اشتباهها هشدار (اخطار) دهید.
5-3. امکان گزارش (تعمیر) خرابی ویژگیهای مرتبط با ایمنی را فراهم کنید.
5-4. از احتمال وقوع اقدامات ناخودآگاه در کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند، جلوگیری کنید.
اصل 6: تلاش بدنی کم
از این طراحی میتوان به طور کارآمد و با حداقل خستگی استفاده کرد.
رهنمودها:
6-1. به کاربر اجازه دهید حالت بدنی خنثیِ خود را حفظ کند.
6-2. از نیروهای عملیاتی (عامل) معقول و منطقی استفاده کنید.
6-3. اقدامات تکراری را به حداقل برسانید.
6-4. تلاش فیزیکی مداوم را به حداقل برسانید.
اصل 7: اندازه و فضا برای رویکرد و استفاده
در این طراحی اندازه و فضای مناسب برای نزدیک شدن، کار کردن، دستکاری و استفاده بدون توجه به اندازه و وضعیت بدن یا تحرک کاربر در نظر گرفته شده است.
رهنمودها:
7-1. برای هر کاربر نشسته یا ایستاده، یک خط دید واضح را نسبت به عناصر مهم فراهم کنید.
7-2. دسترسی به تمام اجزا را برای هر کاربر نشسته یا ایستاده راحت کنید.
7-3. تنوع و تفاوت اندازه دست و چنگش دست را در نظر بگیرید.
7-4. فضای کافی برای استفاده از وسایل کمکی یا دستیار شخصی را فراهم آورید.
منبع: https://universaldesign.ie/what-is-universal-design/the-7-principles/