Why Ethics Should Be at the Core of Design Storytelling
همه‌ی متخصصان UX داستان‌سرا هستند. چه در حال توصیف سفر کاربر باشند و چه در حال توضیح فرایند فکری و انتخاب‌های خود در طراحی یک محصول، در هر صورت با تکیه بر قدرت روایت است که مورد خود را برای سهامداران کسب‌و‌کار بیان می‌کنند. اما حیاتی است که همیشه داستان‌های اخلاقی را بگویند ــ داستان‌هایی که همسو با ارزش‌ها و آرزوهای سازمان باشد.
قبل از اینکه بدانیم چه چیزی خوب یا بد است، باید توجه کنیم که اخلاق یعنی تصمیم‌گیری بین ارزش‌های متضاد.
چگونه ممکن است داستان شما باعث نارضایتی و ایجاد اختلاف بین یک گروه از سهامداران با گروه دیگر شود؟ چگونه باید موضوعات مورد بحث را به اشتراک گذاشت؟ چگونه باید تصمیم بگیرید که از چه داده‌هایی در تصمیم‌گیری‌های طراحی استفاده کنید و چگونه باید آن داده‌ها را نشان دهید؟ یک رویکرد اخلاقی به شما کمک می‌کند تا چنین تصمیم‌هایی را با اعتمادبه‌نفس بگیرید.
هنگامی که نوبت به تصمیم‌گیری‌های اخلاقی می‌رسد، اغلب پاسخ درست یا غلط روشنی وجود ندارد. یک رویکرد اخلاقی می‌تواند انتخاب‌های شما را در هنگام ساختن روایت‌هایی پیرامون طراحی هدایت کند ــ چه در حال انتقال بینش‌های تحقیقاتی کاربر باشید و چه در حال ایجاد ارتباط ارزش طراحی با ذینفعان کسب‌وکارتان و یا نمایش تاثیرات طرح‌های خود.
رویکردهای استاندارد به اخلاق
بیایید چند رویکرد استاندارد به نظریه‌ی اخلاقی را با هم مرور کنیم:
- اخلاق مبتنی بر مراقبت (care-based ethics) ــ این رویکرد اخلاقی بر ارتقای روابط سالم با مردم و رفاه دیگران تمرکز دارد.
- اخلاق وظیفه‌گرا/ وظایف اخلاقی (deontological ethics) ــ هدف شما از پیروی از این رویکرد این است که بالاتر از هر چیز دیگری از وظایف اخلاقی خود دفاع کنید.
- اخلاق مبتنی بر حقوق (rights-based ethics) ــ در این رویکرد، شما سعی می‌کنید مطابق با حقوق و مسئولیت‌های خود زندگی کنید.
- اخلاق فایده‌گرا (utilitarian ethics) ــ این رویکرد اخلاقی به دنبال ایجاد بهترین نتایج برای بیشترین تعداد افراد است.
- اخلاق فضیلت‌محور (virtue-driven ethics) ــ در این رویکرد، شما تلاش می‌کنید تا بهترین فردی باشید که می‌توانید باشید.
به کارگیری هر یک از این رویکردها می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های متفکرانه‌تر و موشکافانه‌تری در طراحی گردد.
(برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله‌های چه چیزی اخلاق نیست؟ (اشتباهات رایج درباره‌ی تعریف اخلاق) و نگاهی به تصمیم‌گیری اخلاقی از 4 منظر متفاوت را مطالعه بفرمایید.)
بکارگیری رویکردهای اخلاقی (Applying Ethical Approaches)
استفاده از یک رویکرد اخلاقی که هم با اهداف شما و هم با اهداف سازمان همسو باشد، می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین تصمیم را در جهت این اهداف بگیرید.
تصور کنید که در حال تهیه‌ی یک بررسی فصلی برای تیم مدیریتی سازمان خود هستید. مطمئناً می‌خواهید ذینفعان مهم را راضی نگه دارید، بنابراین ممکن است برای به اشتراک گذاشتن اخبارِ مثبت تحقیقات UX تحت فشار باشید. با این حال، شما برای فضیلت‌های صداقت و شفافیت نیز ارزش قائلید.
چگونه باید تنش بین این دو نیروی متضاد را متعادل کنید؟ استفاده از یک رویکرد اخلاقی که هم با اهداف شما و هم با اهداف سازمان همسو باشد، می‌تواند کمک کند تا بهترین تصمیم را بگیرید. بیایید ببینیم که چگونه هر یک از این رویکردهای اخلاقی می‌توانند در این موقعیت به کار آیند:
اخلاق مبتنی بر مراقبت
یک رویکرد مبتنی بر مراقبت می‌تواند به شما کمک کند تا ببینید که به اشتراک گذاشتن بازخورد مثبت و منفی باعث ارتقای روابط صادقانه و سالم با سهامداران می‌شود. درست است که افشای بازخورد منفی ممکن است واکنشی را که شما ترجیح می‌دهید، از طرف سهامداران ایجاد نکند، اما اگر به اشتراک‌گذاری آن اطلاعات از رفاه کاربران شما حمایت کند، انجام این کار احتمالاً ارزشمند خواهد بود. بنابراین می‌توانید تصمیم بگیرید که روی نکات مثبت تمرکز کنید، اما همچنین نشان دهید که چگونه بازخوردهای منفی خاص، شما را به بهبود طراحی سوق داده است و مطمئناً به کاربران شرکت کمک می‌کند.
اخلاق وظیفه‌گرا
این رویکرد به اخلاق تاکید دارد که وظیفه شما به اشتراک گذاشتن یک نمای کلی از بازخورد کاربرانتان است ــ ایجاد تعادل بین بازخورد مثبت و منفی ــ حتی اگر بدان معنی باشد که سهامداران شما از نتایج تحقیقات UX کمتر خوشحال خواهند شد. بنابراین ممکن است تصمیم بگیرید که با بازخورد منفی شروع کنید و توضیح دهید که برای حقیقت و شفافیت بیش از هر چیز دیگری ارزش قائل هستید.
اخلاق مبتنی بر حقوق
رویکردِ اخلاقی مبتنی بر حقوق ممکن است شما را وادار کند تا تمام بازخوردهایی را که جمع‌آوری کرده‌اید در یک ضمیمه در دسترس همه‌ی ذینفعان خود قرار دهید. با این حال، می‌توانید بر مسئولیت ذینفعان خود برای بررسی این پیوست تأکید کنید تا مطمئن شوید که از طیف وسیعی از بازخوردها آگاه هستند. سپس، در گزارش خود، می‌توانید بر بازخوردی تمرکز کنید که فکر می‌کنید هدف روایت طراحی شما را به بهترین نحو روشن می‌کند.
اخلاق فایده‌گرا
داستان خود را بر روی طرح‌هایی متمرکز کنید که مطمئن هستید اکثریت قریب به اتفاق کاربران شما را خوشحال می‌کند. یک رویکرد سودمند ممکن است نشان دهد که تعداد بسیار کمی از میلیون‌ها کاربر شما بازخورد منفی ارائه کرده‌اند، بنابراین به سادگی نیازی نیست که طرح‌های شما آن درصد کمی از کاربران را خشنود کند. بنابراین، می‌توانید داستان خود را روی طرح‌هایی متمرکز کنید که مطمئن هستید اکثریت قریب به اتفاق کاربرانتان را خوشحال می‌کنند.
اخلاق فضیلت‌محور
یک رویکرد فضیلت‌محور به اخلاق می‌تواند شما را تشویق کند تا تصور کنید که یک فرد بزرگ در این موقعیت چه کاری انجام می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا بر هر اضطرابی که ممکن است در مورد به اشتراک گذاشتن بازخورد منفی با سهامداران خود داشته باشید غلبه کنید. بنابراین می‌توانید صریح و با اطمینان در مورد مزایا و معایب کار طراحی خود صحبت کنید و ذینفعان خود را با صداقت و مهارت‌های رهبری خود تحت تاثیر قرار دهید.
نتیجه‌گیری:
همانطور که سعی می‌کنید اخلاق را در کار طراحی خود بگنجانید، این مطلب را هم به خاطر بسپارید:
صرف‌نظر از اینکه این کار را عمدا انجام می‌دهید یا نه شما هر روز در حال ساخت روایت‌ها هستید. و در این روایت‌هاست که تصمیمات اخلاقی بزرگ یا کوچک شکل می‌گیرند.
شما نمی‌توانید معضلات پیچیده‌ی اخلاقی را با روش حل یک معادله ریاضی حل کنید. هنگام تصمیم‌گیری در مورد چالش‌های خاص طراحی، طراحان UX همیشه باید ارزش‌ها و اهداف رقیب را در نظر بگیرند. ممکن است یک نتیجه‌ی کامل وجود نداشته باشد که همه را به یک اندازه راضی کند. با این حال، هنگامی که به تصمیم‌گیری اخلاقی نزدیک می‌شوید، می‌توانید مطمئن باشید که مسیر روایت شما با آنچه که شما و سهامداران آن بیشتر برای آن ارزش قائل هستید، همسو است.
